گونه‌شناسی فتنه‌های آخرالزمان
حضرت علی(ع)، ضمن چند روایت گونه‌های متعددی از فتنه‌های آخرالزمانی را بیان نموده اند و همان‌طور که خواهیم دید، چهارمین یا پنجمین آنان را بدترین آنهاخوانده‌اند:
* چهار فتنه رخ خواهد داد ؛ در اولی خون‌ریزی مباح می‌شود ؛ در دومی خون‌ریزی و غارت اموال ؛ در سومی خون‌ریزی، غارت اموال و تجاوز به نوامیس ؛ چهارمی که حتی اگر در سوراخ روباه پنهان شده باشی دچار آن فتنه خواهی شد.(1)
ـ خداوند در این امت، پنج فتنه قرار داده است: ابتدا فتنة عمومی، سپس فتنة خواص، پس از آن فتنة سیاه تاریک که مردم در آن بسان چارپایان می‌شوند، سپس هدنه(صلح میان مسلمانان و کفار در پی جنگ و کشتار) و درنهایت دعوت کنندگان ضلالت و گمراهی می‌آیند.
 در آن روز اگر برای خداوند جانشینی ماند درخدمتش باش.(2) و در جایی دیگر حضرتش حیوان‌سانی مردم را ناشی از فتنة کور، پیچیده و گنگ پنجم خوانده‌اند.(3)
1. سورة توبه (9)، آیة 47.
2. السنن الوارده، ص35.
3. فتن ابن حماد، ص28.