خداوند متعال زن و مرد را برای همدیگر آفرید و ازدواج را وسیله ای قرار داد تا زن و شوهر در کنار همدیگر به آرامش برسند. ولی متأسفانه امروزه با روی آوردن تمدن غرب و تجدد گرایی، اضطراب و نگرانی از واژه ازدواج به گوش می رسد که جای بررسی و تفکر را دارد
ازدواج در ایران دارای رسوم و قواعدی است که برخی از آنها منحصر به فرهنگ ایرانی است. این رسوم در طول تاریخ به دفعات تغییر کردهاند و در میان اقوام، ادیان، مذاهب و حتی طبقات اجتماعی گوناگون به فراخور متفاوت هستند.
ازدواج سنتی ایرانی فرایندی با مراحل مختلف است. این مراحل در برخی از نقاط ایران از ابتدا اندکی تفاوت داشته و در برخی از نقاط دیگر، به تدریج تغییراتی در آن راه یافتهاست.
در گذشته مراسم عروسی طی چند مرحله در عین سادگی، با شکوه خاص برگزار می شده است؛ اما اکنون مجالس عروسی با تفاوت خاصی برگزار می شود. برخی تشریفات به این سنت ها اضافه شده که با شرایط اقتصادی فعلی برای برخی از خانواده ها کمرشکن است. تشریفاتی که اگر نباشند هیچ تاثیری در اصل مطلب نخواهند داشت.
اما به خاطر برخی چشم و هم چشمی ها این امور کم کم جزو ضروریات ازدواج می شود.
طلا و جواهر شامل؛ انگشتر نشان یا انگشتر نامزدی، حلقه ازدواج زنانه، حلقه ازدواج مردانه، سرویس طلا، یک جفت ساعت عروس و داماد و غیره جزو زیور آلات عروس هست که طبیعتا در هر ازدواجی خریده می شود. از طرفی خرید کت شلوار و سایر البسه که در خرید ها مرسوم است با تنوع قیمت و جنس هر کدام هزینه های خاص خود را به جای می گذارد. هزینه آرایشگاه آن هم برای سه شب، کارت دعوت برای حنابندان و عروسی، هزینه آتلیه برای تهیه آلبوم فیلم و عکس، رزرو تالار برای پذیرایی از میهمانان، تزیین ماشین عروس اغلب با گل طبیعی، تزیین جهیزیه عروس، و.... همه و همه جزو تشریفاتی است که در چند سال اخیر وارد فرهنگ عامه مردم شده و روز به روز در بطن جامعه و در بین خانواده ها نفوذ می کند.
برآوردها نشان می دهد که تالار یا باغ عروسی با پذیرایی کامل حدود 30درصد از کل مخارج عروسی را شامل می شود. حلقه ازدواج و جواهرات عروس، حدود 20درصد؛ ماه عسل، حدود 20درصد؛ فیلم برداری و عکاسی، حدود 10درصد؛ لباس عروس، تاج و تور، دسته گل عروس و سایر وابسته های آن حدود 5 درصد؛ آرایشگاه عروس، حدود 8 درصد؛ کرایه و گل آرایی ماشین عروس، حدود 4درصد؛ کارت عروسی ، حدود 1درصد و سایر هزینه ها، حدود 2درصد از کل هزینه های عروسی را تشکیل می دهد.
جهیزیه عروس نیز نسبت به 30 سال پیش با تغییر صد در صدی روبه رو است. وسایل جهیزیه در زمان قدیم طبق توافقی که قبلاٌ بین خانواده های عروس و داماد صورت گرفته بود تهیه می شد .
دیگ، قابلمه، ملاقه، آبکش، مجمه های مسی، آفتابه لگن و اسباب دیگری همچون رختخواب، متکا، پشتی، پرده، سماور، بلور و علاوه بر همه اینها، آینه و قرآن جزو مهمترین وسایل جهیزیه به شمار می رفته است. اکنون برای تهیه یک جهیزیه معمولی با اوضاع بازار حداقل 20 میلیون تومان لازم است که اگر پدری سه دختر دم بخت داشته باشد معلوم نیست به چه شیوه ای باید این جهیزیه را تهیه کند. جدای از تعدد وسایل برخی نکات ظریف نیز امروز مد نظر عروس خانم ها است که گاهی بیشتر از هرچیز اسباب زحمت والدین می شود به طور مثال لباسشویی فلان مارک یا چرخ گوشت نقره ای- مشکی ِ هم رنگ آشپزخانه باید باشد.
برخی از این رسوم زاید ابتدا در کلان شهرها و به مرور به فرهنگ شهرهای کوچک کشور رسوخ کرده اند که هدفی جزو تضعیف بنیان اقتصادی خانواده ها و از بین بردن آرامش زوجین ندارند. اما این میان باید دید که چه روشی مناسب برخورد با این تهاجمات فرهنگی به فرهنگ غنی ایرانی است؟
قناعت کنید، از قناعت خجالت نکشید
مقام معظم رهبری در سخنانی فرموده اند: سخت نگرفتن در مقدمات ازدواج به ویژه مهریه، جهیزیه، مراسم و فراهم آوردن شرایطی چون مسکن می تواند جوانان را در برآورده کردن نیاز طبیعی شان یعنی ازدواج و تشکیل خانواده موفق نماید. مهریه ها سنگین نشود، جهیزیه ها زیاد نشود در مراسم مهمانی ها خیلی ریخت و پاش نشود و اسراف آمیز نشود پدر و مادرها نسبت به مقدمات غیر لازم ازدواج سختگیری نکنند. اگر این را مردم فرا گیرند من فکر می کنم ازدواج آسان شود.
ایشان در بیانات شان تاکید کردند: در همه امور زندگی تان سادگی را رعایت کنید، اولش از همین مراسم ازدواج است اگر ساده برگزار کردید قدم بعدی اش هم می شود ساده و الا شما که رفتید و مجلس مثل اعیان و اشراف های زمان طاغوت درست کردید دیگر نمی توانید در خانه کوچکی با وسایل مختصر زندگی کنید.
مقام معظم رهبری خوشبختی را عبارت از آرامش، احساس، سعادت و احساس امنیت دانستند و تاکید کردند: جشن و اسراف و زیادهروی، کسی را خوشبخت نمیکند. مهریه و جهیزیه هم کسی را خوشبخت نمیکند.
عروس خانم ها: نگذارید جهیزیّهها را سنگین کنند
آیت ا... العظمی خامنه ای در خطبه عقدی به تاریخ اول فروردین سال 76 فرمودند: قناعت کنید، از قناعت خجالت نکشید. بعضیها خیال میکنند که قناعت مال آدمهای تهیدست و فقیر است و اگر آدم داشت، دیگر لازم نیست قناعت کند نه، قناعت یعنی در حدّ لازم، در حدّ کفایت، انسان توقف کند.
ایشان یاد آور شدند: در همه امور زندگیتان سادگی را رعایت کنید. اولش هم از همین مراسم ازدواج است، از اینجا شروع میشود. از اول، پایه زندگی را براساس سادگی و سادهزیستی بگذارید تا زندگی بر خودتان، بر کسانتان و بر مردم جامعه انشاءا... آسان شود.
رهبر معظم انقلاب در توصیه ای به عروس خانمها فرمودند: نگذارید جهیزیّهها را سنگین کنند. پدر و مادرها هم اگر میخواهند شما نگذارید. این همه جنس گران را میخواهید چه کنید؟مادرهای عروسهـــا در تهیّه جهیزیّه دست نگه دارند، خیلی افــراط یا اسراف نکنند. نگویند حالا مثلاً دخترمــان است دلش میشکند. نه. دخترها خوبند. دخترها نمیخواهند. ما بیخود نباید دل آنها را بکشانیم به این سمت که هر چیز قشنگ و لوکس و ... حتماً باید برایش تهیه شود.